Het onderwerp, waarmee we starten, was de demonstratie van garage Chateau Deux Chevaux te Beesd, bij monde van Boudewijn Rikmenspoel en Rob Fronen van de z.g. Amerikaanse methode om richting aan te geven. Dit betekent niets anders dan bij richting veranderen, het REMLICHT aan de desbetreffende zijde ook mee knippert. In een PowerPointpresentatie maakte hij de werking, de technische opzet en met een filmpje de zichtbaarheid duidelijk. Ook is aan de originaliteit aandacht besteed. Voor eenieder was het duidelijk dat de zichtbaarheid en daardoor de veiligheid, verbetert met deze technische constructie, maar ook tevens een pleidooi om je lampen te vervangen door LEDS. Informatie over deze voorziening via de website van Clign-o-mat (het merk), www.clign-o-mat.nl . Wie overweegt een dergelijke voorziening aan te schaffen en te monteren, kunnen we mogelijk collectief iets regelen met de prijs en montage. Laat maar aan ons weten via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

 

Aan het eind van dit jaar zou de startmotor, de dynamo en de ruitenwissermotor als onder onderwerp behandeld worden. Ook was er al eens gesproken over het afstellen van ontsteking nog eens uit te leggen. Dit zijn de elektrische componenten, die zorgen dat de motor gemakkelijk start, de accu wordt geladen, de motor lekker loopt en we niet continu aan de ruitenwisser hoeven te draaien. Omdat we minder tijd hadden door een demo van de Amerikaans knipper/remlichten methode, was de tijd wat beperkt en moesten we hier en daar wat improviseren.

 

Gezien de opkomst werden de deelnemers in twee groepen gedeeld.

 Ben had samen met Huib de Bruine de dynamo en startmotor als onderwerp en vooral het onderhoud en hoe te controleren of de conditie goed is.
Onder het oog van geïnteresseerde toeschouwers werden achtereenvolgens een startmotor en een dynamo door Huib gedemonteerd, waarbij aandacht werd besteed aan de afzonderlijke componenten. Bij de startmotor betrof dit achtereenvolgens de inspectie van het startrelais, de drie buslagers van de ankeras, de staat van de collector en de vier koolborstels. Daarnaast werd de werking van de bendix en de bevestiging hiervan op de ankeras toegelicht. Als leermoment had Arend P.N. een anker mee genomen, waarvan de as was gebroken ter hoogte van de cirkelvormige uitsparing, waarin de borgstift van het bendix-mechaniek wordt geschroefd, bij nadere inspectie een breuk bleek te zijn ontstaan door metaalmoeheid.
Na dit intermezzo werd de startmotor weer samengevoegd. De juiste stand van achter- en voorzijde ten opzichte van het centrale startmotorhuis zijn door nokken en uitsparingen gemerkt, waardoor de correcte montage geen problemen oplevert. Het ‘op scherp stellen’ van de koolborstels in de houders, voordat de achterzijde op de ankeras kan worden geschoven, bleek nog wel nog wel een dingetje. Bij het aansluiten op de aanwezige accu bleek de startmotor tot ieders vreugde te werken.
Uit de groep kwam de vraag of je een 6 V-startmotor in een 12 V-installatie kunt blijven gebruiken. Het antwoord is ja, omdat de startmotor steeds voor korte tijd wordt belast.
Daarna was de dynamo aan de beurt.
Daarbij zijn twee zaken, die de aandacht behoeven, te weten het losdraaien van de moer waarmee de poelie op de ankeras is bevestigd en het markeren van de positie van de (te demonteren) voor- en achterkant ten opzichte van het centrale dynamohuis.
De beste manier om de poeliemoer te lossen zonder schade te veroorzaken aan de poelie, is door de poelie met een oude V-snaar strak in te spannen in een bankschroef. Succes verzekerd zowel bij demontage als later weer bij montage.
De juiste stand van voor- en achterzijde ten opzichte van het centrale dynamohuis is minder duidelijk gemarkeerd dan bij de startmotor. Geen risico nemen dus en de juiste stand markeren met een centerpons. Ook hier werd na demontage de afzonderlijke componenten bestudeerd als daar zijn, de lagers van de ankeras (aan de poeliezijde een kogellager, aan de collectorzijde een buslager), de staat van de collector en de twee koolborstels.
Bij het eventueel vervangen van het kogellager adviseert Huib om een gesloten lager toe te passen (stofdicht en voorzien van een lifetime smering).
Na montage volgde de test met de accu en de dynamo draaide vrolijk rond.
Ter afronding nog het volgende. Er valt naast de visuele inspectie nog het nodige te meten aan startmotor en dynamo, maar daarvoor verwijs ik u graag naar de betreffende vakliteratuur. De demontage en montage van zowel startmotor is voor een beetje sleutelaar goed te doen. Het plaatsen van de koolborstels in de houders, zodanig dat de achterzijde bij zowel de startmotor en de dynamo soepeltjes over de ankeras (en de collector) geschoven kan worden, is iets wat enige oefening vergt. De truc is om de borstel gedeeltelijk in de houder te plaatsen en te fixeren door de veer tegen de zijkant van de borstel te positioneren. Nadat bij het plaatsen van de achterkant op de ankeras, de borstels boven de collector zijn gepositioneerd, kunnen ze met een schroevendraaier verder in de houder worden gedrukt waarna de veer vanzelf op de bovenzijde gaat drukken.

 

Ad van der Vleuten had de werking en afstellen van de ontsteking als onderwerp genomen

 

Eerst werd de werking van de stroomverdeler besproken en de uitleg van het hoe en waarom van de vervroeging van de ontsteking gedemonstreerd. Uiteraard kwam ook het afstellen van de contactpunten ter sprake.

 Hierna werd in de verwarmde overkapping bij Hans van den Brandt, het afstellen van de ontsteking in de praktijk uitgelegd. Vooral het vinden van de juiste stand van het vliegwiel werd besproken.

 Als laatste gaf een demonstratie met een stroboscoop, om de goede werking van de vervroeging te bekijken, voor iedereen meer duidelijkheid. Al met al en zeer geslaagde middag, in een gastvrije omgeving, met heerlijke snert voor de lunch.

Omdat waarschijnlijk niet iedereen van de 30 aanwezige leden alle handelingen heeft kunnen volgen, zullen we in 2020 dit onderwerp nogmaals opnemen in de sleuteldaden.

 

Ad van der Vleuten/Ben Mooren.

19-12-2019